Afvallen in specifieke gezondheidssituaties

Iedereen kan afvallen, maar niet iedereen begint op hetzelfde punt. Bestaande aandoeningen, medicatie of een recente verandering in je leven vragen om een aanpak die past bij jouw lichaam. Hieronder lees je wat je per situatie kunt doen en waar je extra op kunt letten. Simpel, praktisch en veilig. 

Diabetes type 1 en type 2

Bij type 2 versterkt afvallen vaak de gevoeligheid voor insuline. Kies voor vaste eetmomenten, veel groente en langzame koolhydraten uit volkoren producten en peulvruchten. Beweeg dagelijks, al is het een korte wandeling na de maaltijd.

Bij type 1 stem je eten, beweging en insuline zorgvuldig op elkaar af. Minder eten kan minder insuline betekenen. Pas nooit zelfstandig fors aan. Meet vaker, houd patronen bij en overleg met je behandelteam.

Schildklierklachten

Bij een trage schildklier gaat afvallen soms langzamer. Zorg eerst dat je medicatie goed is ingesteld. Eet eiwitrijk, kies vezelrijke producten en bouw kracht rustig op om spiermassa te behouden. Verwacht geen sprint, wel gestage vooruitgang.

PCOS

PCOS geeft regelmatig hongerpieken en schommelingen in energie. Vaste maaltijden met eiwit en vezels helpen, net als dagelijks bewegen en voldoende slaap. Kleine stappen leveren hier vaak veel op. Soms kan medische ondersteuning worden overwogen. Een arts beoordeelt of en wat past.

Overgang

In de overgang veranderen hormonen, slaap en eetlust. Maak afvallen in de overgang niet te ingewikkeld. Gebruik drie lichte maaltijden per dag. Zorg bij elk eetmoment voor de inname van eiwit, veel groente en probeer dagelijks te bewegen. Wandelen en lichte krachttraining helpen tegen verlies van spiermassa. Resultaat komt meestal geleidelijk.

Hart- en vaatziekten of hoge bloeddruk

Kies voor zoutarme, vezelrijke maaltijden en beweeg regelmatig op een tempo dat bij je conditie past. Bouw rustig op en overleg bij twijfel over grenzen of klachten. Eenvoudige winst zit in minder bewerkte snacks, kleinere porties en vaste wandeltijden.

Leververvetting

Een paar kilo minder geeft je lever merkbaar rust. Richt je op langzame koolhydraten, minder frisdrank en alcohol, en elke dag bewegen. Eiwit bij elke maaltijd ondersteunt behoud van spiermassa. Houd het vol met kleine, herhaalbare keuzes.

Slaapapneu

Slaap en gewicht beïnvloeden elkaar. Werk aan een vast slaapschema, beweeg dagelijks en kies voor maaltijden die rustig verzadigen. Met betere slaap wordt kiezen voor gezonde porties eenvoudiger en voelt bewegen minder zwaar.

Maag en darmklachten

Houd het rustig met vetrijke of sterk gekruide maaltijden. Eet kleinere porties, kauw goed en wandel even na het eten. Vezels uit groente, fruit en volkoren producten ondersteunen je darmen. Houd een kort eetdagboek bij om triggers te zien.

Gewrichten en artrose

Bewegen mag, maar lief voor je gewrichten. Denk aan wandelen op vlak terrein, fietsen of zwemmen. Lichte krachttraining beschermt knieën en heupen. Eiwit en voldoende groente helpen bij herstel. Pijn die aanhoudt bespreek je met een arts of fysiotherapeut.

Mentale gezondheid en emotie eten

Stress en vermoeidheid maken kiezen lastig. Werk met een kort dagplan. Drie vaste maaltijden, een eenvoudige boodschappenlijst en één dagelijkse beweegafspraak die altijd lukt. Een paar gesprekken met een coach of psycholoog kunnen veel ruimte geven.

Medicatie die gewicht kan beïnvloeden

Sommige middelen bevorderen eetlust of houden vocht vast. Verander nooit zelf je medicatie. Bespreek effecten met je arts. Soms helpt bijsturen in tijdstip of dosering. Ondertussen blijf je focussen op vaste maaltijden, eiwit en dagelijkse beweging.

Na zwangerschap

Geef je lichaam tijd. Begin met rustige wandelingen, veel groente en voldoende eiwit. Borstvoeding vraagt om genoeg energie. Vermijd crashdiëten. Medicatie voor gewichtsverlies gebruik je niet tijdens borstvoeding. Overleg na de borstvoedingsperiode met een arts over opties.

Na bariatrische chirurgie

Eet langzaam, kleine porties en kauw goed. Eiwitten staan vooraan, gevolgd door groente en vervolgens pas koolhydraten. Voldoende drinken tussen de maaltijden door, niet tijdens. Volg het suppletieadvies van je team en bouw beweging rustig op.

Vegetarisch of vegan eten

Dat kan prima samengaan met afvallen. Kies voor peulvruchten, tofu, tempeh, eieren of zuivel als je dat gebruikt. Voeg noten en zaden in bescheiden porties toe. Beoordeel je totale eiwitinname en gebruik zo nodig een multivitamine in overleg met een arts.

Wanneer medische ondersteuning passend kan zijn

Als een aangepaste leefstijl onvoldoende resultaat geeft of je vindt het moeilijk vol te houden dan kan je  een behandeling overwegen. Mogelijke opties zijn onder meer Saxenda®, Wegovy®, Mounjaro®, Mysimba® en Xenical®.

Een arts beoordeelt altijd je medische voorgeschiedenis, medicatie en doelen. Behandeling is een hulpmiddel naast gezonde gewoonten, geen vervanging daarvan.