Afvallen met diabetes: Wat is belangrijk om te weten?

Heb je diabetes mellitus (type 1 of type 2) en wil je een gezond gewicht bereiken? Dan is het logisch dat je vragen hebt. Misschien twijfel je of je nog wel minder koolhydraten eten kunt zonder gevaar voor hypo’s. Of je vraagt je af hoe je minder insuline kunt nodig hebben als je gaat afvallen met diabetes. In deze landingspagina lees je hoe je op een veilige, verantwoorde manier gewicht kwijtraakt als je diabetes hebt, wat je per dag kunt veranderen in je eet- en beweegpatroon en hoe medicijnen daar eventueel bij kunnen helpen.

Waarom gewicht verliezen als je diabetes hebt?

Een gezond gewicht is voor iedereen belangrijk, maar zeker voor mensen met diabetes. Hoe meer overgewicht je hebt, hoe sterker je lichaam uit balans kan raken. Dit kan leiden tot:

• Meer insuline (of andere diabetesmedicatie) nodig om de bloedsuikerspiegel stabiel te houden,
• Grotere kans op complicaties zoals hart- en vaatziekten,
• Moeite om hypo’s te voorkomen als je bloedsuikers sneller schommelen.

Door af te vallen kun je:

1. Minder insuline of andere medicijnen nodig hebben,
2. Beter je bloedsuikerwaarden reguleren,
3. Beter in je vel zitten en je energiek voelen.

Of je nu diabetes type 1 of type 2 hebt: met een paar kilo lichter wordt je bloedsuikerspiegel vaak stabieler. Natuurlijk is het bij diabetes type 1 niet altijd mogelijk om medicatie volledig te minderen, maar afvallen draagt wel bij aan een gezondere algehele situatie.

Afvallen met diabetes type 2

Mensen met diabetes type 2 hebben vaak te maken met insulineresistentie. Dat betekent dat je lichaam moeite heeft om de suikers uit je bloed goed te verwerken. Door overgewicht kan dat probleem verergeren. Afvallen met diabetes type 2 leidt meestal tot:

• Verhoogde insulinegevoeligheid, waardoor je cellen beter reageren op insuline,
• Vermindering van inwendige vetophopingen, vooral rond de buik,
• Mogelijk minder of lagere doseringen medicatie, wat prettig kan zijn.

Waar let je op?

1. Minder koolhydraten eten, maar niet tot het uiterste. Je wilt geen hypo’s krijgen. Vraag advies aan een diëtist of arts.
2. Gezond eten en drinken: Kies voor vezelrijke producten, groentes en fruit. Beperk suiker, maar ook vet.
3. Regelmatige maaltijden: Zo voorkom je schommelingen in je bloedglucose en kun je je medicijnen goed doseren.

Afvallen met diabetes type 1

Als je diabetes type 1 hebt, maakt je lichaam geen of nauwelijks insuline aan. Daarvoor gebruik je insuline-injecties of een pomp. Als je wilt afvallen, moet je oppassen dat je geen hypo’s krijgt. Let daarom op:

1. Aanpassen van de insulinedosis: Overleg met je dokter. Minder eten kan betekenen dat je insulinebehoefte daalt.
2. Per dag genoeg koolhydraten eten: Je bloedsuiker kan anders te snel zakken, wat tot hypo’s leidt.
3. Gezond gewicht is het doel, niet te ver doorslaan in restricties.

Mensen met diabetes type 1 moeten extra alert zijn op balans tussen eten, bewegen en insuline. Een te grote daling in koolhydraten zonder medicatie-aanpassing kan gevaarlijke bloedsuikerdalingen geven.

Praktische tips voor gezond eten en drinken

• Gebruik de koolhydraten slim: Kies voor koolhydraten uit volkoren producten en groenten. Vermijd snelle suikers (zoete frisdranken, snoep) om pieken en dalen te verkleinen.
• Verdeel maaltijden: Eet liever meerdere kleine porties over de dag dan een paar grote. Zo blijft je bloedsuiker stabieler.
• Eiwitten en vezels: Helpen je om je langer verzadigd te voelen.
• Vochtinname: Drink voldoende water of ongezoete dranken.
• Beweeg voldoende: Loop bijvoorbeeld elke dag 30 minuten of doe andere lichte activiteiten, aangepast aan je conditie.

Medicatie bij afvallen met diabetes

Er bestaan medicijnen die specifiek gericht zijn op afvallen (bijvoorbeeld GLP-1-agonisten). Daarnaast heb je je eigen diabetesmedicijnen (bijv. insuline, SGLT2-remmers, metformine). Hoe kun je die veilig combineren?

1. Regelmatige controle bij je arts: Je diabetesbehandeling kan veranderen naarmate je gewicht afneemt. Misschien heb je minder insuline nodig.
2. Wees alert op hypo’s: Als je bloedglucose daalt door gewichtsverlies, kan de dosis diabetesmedicatie hoog zijn. Let op symptomen zoals trillen, zweten, honger.
3. Vraag advies: Mogelijk kan een GLP-1-agonist (die ook bij diabetes wordt gebruikt) extra steun geven om af te vallen en minder insuline te gebruiken, mits je arts het verantwoord vindt.

Tip: Denk ook aan alternatieve opties. Sommige mensen die moeite hebben om af te vallen en diabetes type 2 hebben, bespreken met hun arts of bariatrische chirurgie een optie is. Het is echter een ingrijpende stap en niet voor iedereen geschikt.

Voordelen van gezond gewicht bij diabetes

• Minder hoge pieken in je bloedsuiker, doordat je lichaam insuline beter kan verwerken.
• Minder insuline of andere medicatie nodig hebt, wat je dagelijkse schema kan vereenvoudigen.
• Minder kans op complicaties zoals hart- en vaatziekten en schade aan nieren of ogen.
• Meer energie en lagere drempel voor beweging, omdat je jezelf makkelijker kunt inspannen.

Conclusie

Afvallen met diabetes vraagt om een doordachte aanpak. Of het nu gaat om afvallen met diabetes type 2 of zelfs afvallen met diabetes type 1: een gezond gewicht bevordert je gezondheid en kan leiden tot minder medicatiegebruik. Tegelijkertijd mag het niet te snel of ondoordacht gebeuren, omdat je de bloedsuiker in de gaten moet houden en hypo’s wilt vermijden.

Met de juiste gezonde voeding, regelmatige beweging en eventuele medicatie-aanpassingen kun je succesvol kilo’s kwijt. Let op veranderingen in je insuline- of medicatiebehoefte en overweeg ondersteuning door een arts of diëtist. 

Meer weten?

Heb je vragen over onze website, ons platform, of andere onderwerpen die niet direct medisch gerelateerd zijn? Aarzel niet om contact met ons op te nemen – ons klantenserviceteam staat klaar om je te helpen. Bezoek onze contactpagina voor meer informatie.

-------------------

Deze tekst is beoordeeld door: 

Naam: P. Stoutenberg
Beroep: Apotheker
BIG registratienummer: 89026555917 

Datum laatste beoordeling: 1 april 2025